Ik zou tijdens m’n lessen heel graag meer over meridianen willen vertellen, maar vertel er in de praktijk misschien wel minder over dan een docent die niet zoals ik een achtergrond heeft als shiatsu-therapeut. Ik kan me namelijk zo goed voorstellen dat je behoorlijk met je oren klappert als de docent opeens wat vertelt over het stimuleren van je nier-energie of andere meridianen die de naam hebben van een orgaan. Hebben die organen dan energie, en wat is een meridiaan?
Netwerk van energiebanen
De kennis en bestudering van meridianen is verbonden met de Traditionele Chinese Geneeskunde. Het woord ‘meridiaan’ betekent heel vrij vertaald ‘een netwerk waar iets doorheen gaat’. Dat iets is ‘Chi’, of ‘Ki’, of, weer heel vrij vertaald: levensenergie. Een netwerk van energiebanen dus.
De levensenergie (‘Ki’ of ‘Chi’) volgt zijn weg dus langs de meridianen. Volgens de Oosterse Geneeskunde, die ruim 4.000 jaar terug gaat, is het vrij kunnen stromen van deze energie van essentieel belang voor je gezondheid. Energie die niet goed stroomt, of de verkeerde kant op stroomt, kan de basis vormen van klachten en in een later stadium ziekte. Alles is energie. Ziekten komen niet zomaar uit de lucht vallen: alles heeft een oorzaak en een begin. En het begint vaak met een verstoring in de energie(-stroom).
Een acupunctuur- of een shiatsu-behandeling (of een Yin Yoga-practice!) is er dus op gericht om eventuele blokkades te verminderen of te verzachten zodat de energie weer vrij(er) kan stromen.
De ongrijpbare meridianen
Meridianen hebben geen fysieke vorm zoals bijvoorbeeld bloedvaten. Als je een lichaam zou ontleden kan je geen meridiaan ‘vastpakken’, en dit maakt het meteen lastig, want waar hebben we het dan precies over? En die ‘chi’ of levensenergie is ook al zoiets ongrijpbaars.
Toen ik in 2006 met de opleiding tot shiatsu-therapeut begon, stond ik best sceptisch tegenover het bestaan van meridianen en ‘chi’. En nog steeds af en toe moet ik heel eerlijk zeggen. Ik ben zo westers opgevoed en opgeleid dat ik het lastig vind om iets aan te nemen op basis van gevoel en ervaring in plaats van op basis van hard wetenschappelijk bewijs. (Er is trouwens steeds meer wetenschappelijk bewijs voor het bestaan van meridianen. Toch fijn voor zo’n scepticus als ik 🙂 ) Ik ben tijdens de behandelingen die ik geef en ontvang en tijdens m’n Yin Yoga practice wel keer op keer verrast door het effect van het stimuleren van die zogenaamde ‘energie’ in die zogenaamde ‘meridianen’. Daardoor ben ik de eeuwenoude kennis op dit gebied steeds meer gaan waarderen en (h)erkennen.
Is het voelen van ‘chi’ een gave?
Ik heb ervaren dat het voelen van ‘chi’ of levensenergie een ambacht is dat je kan leren, en geen ‘gave’ (dat dacht ik eerst echt!). Leg maar eens je hand op een plek op je lichaam of die van iemand anders en ervaar allereerst heel simpel wat je voelt. Maak je contact, voelt het ‘vol’, ‘levend’, of juist heel leeg, koud, alsof je geen contact maakt? Dit is al het begin van het voelen van veel of weinig ‘chi’. En vanaf daar leer je steeds verfijnder voelen, en leer je het verschil tussen veel, weinig of gezonde ‘chi’. En dan leer je de ‘chi’ te volgen langs de meridianen. Met een duim of hand op een punt van de meridiaan ga je met je andere duim langs de meridiaan en op bepaalde punten voel je dat er contact ontstaat tussen je twee duimen, je voelt iets gebeuren onder je duimen. Door jouw aanraking verandert er wat, heel subtiel. En de ontvanger voelt ook wat gebeuren in de vorm van warmte, iets voelen stromen, of na de behandeling een gevoel van ruimte in dat gebied. Gaaf toch?
Ook tijdens een Yin Yoga practice wil je ruimte creëren in een gebied waar bepaalde meridianen lopen, zodat de energie daar beter kan doorstromen. Je stimuleert wat minder precies de meridiaan, maar je kan eventuele blokkades zeker ook verminderen door langdurig te stretchen of juist compressie (druk) uit te oefenen op bepaalde gebieden. Je geeft jezelf hiermee dus eigenlijk een beetje een acupuntuur- of shiatsubehandeling!
Meridianen en organen
Er zijn twaalf hoofdmeridianen, en deze zijn weer onderverdeeld in zes koppels van een Yin- en een Yang-meridiaan, verbonden aan organen.
Yinmeridianen Yangmeridianen
Longmeridiaan Dikke darm-meridiaan
Miltmerdiaan Maagmeridiaan
Hartmeridiaan Dunne darm-meridiaan
Niermeridiaan Blaasmeridiaan
Hartbeschermer Drievoudige verwarmer
Levermeridiaan Galblaasmeridiaan
Deze namen hoor je dus weleens tijdens een les. Maar wat houdt dit nu precies in? Is er wat met je nieren, als je nier-energie niet goed zou stromen?
Volgens de Traditionele Chinese Geneeskunde staat een een orgaan voor veel meer dan alleen de fysieke functie van het orgaan. Bij een disbalans in je nier-energie is er meestal niets aan de hand met je nieren (kan wel), maar zegt het vooral iets over de energetische kwaliteiten van je nieren. Als je nier-energie gezond is, voel je je bijvoorbeeld wilskrachtig, maar bij een disbalans in je nier-energie kan je je erg angstig voelen. Ook ontstaan er fysieke klachten zoals vaak moeten plassen in de nacht of lage rugpijn. Bij een disbalans in je Lever-energie is er meestal niets aan de hand met je lever, maar voel je je bijvoorbeeld wat vaker prikkelbaar of boos.
De studie van de meridianen is enorm complex. In de basis is goed om te weten dat een goede doorstroming van ‘chi’, in welke meridiaan dan ook, een hele positieve uitwerking heeft op je fysieke en mentale gezondheid.